اتوماسیون صنعتی چیست

اتوماسیون صنعتی چیست؟

اتوماسیون صنعتی دربرگیرنده كلیه عوامل لازم برای اندازه‌گیری, انتقال, نمایش, ذخیره‌سازی و تنظیم مقادیر كمیت‌های فیزیكی برای هدایت فرآیند تولید فرآورده‌های صنعتی در جهت ایجاد كیفیت مطلوب‌تر است.

اتوماسیون صنعتی در دو دسته اصلی قرار می گیرد:

  1. اتوماسیون فرآیندهای پیوسته. مانند: پالایش, پتروشیمی, شیمیائی, غذائی
  2. اتوماسیون فرآیندهای تولید گسسته. مانند: الكترونیك, خودرو, لوازم خانگی

اتوماسیون صنعتی یكی از مهمترین اركان تولید صنعتی محسوب می‌گردد. این رشته چندبخشی در ابتدا با توجه به نیاز روزافزون به سرعت، دقت و تكرارپذیری تولید محصولات صنعتی به وجود آمده است و اكنون در جهت انعطاف پذیری و قابلیت اطمینان هرچه بیشتر خطوط تولید به تحول خود ادامه می‌دهد. اهم نیروهای پیش برنده تكامل سیستم های اتوماسیون عبارتند از:

كاهش قیمت

  • نیاز افزونتر به كیفیت
  • كم شدن چرخه عمر محصولات
  • تغییرات سریع در تكنولوژی

وظایف یك سیستم اتوماسیون عبارتند از:

  • جاری ساختن استراتژی های كنترلی در كارخانه
  • تبادل اطلاعات میان كارخانه و سایر بخش های بنگاه تولیدی
  • ایجاد یك واسطه كاربر به مجموعه تحت كنترل

اتوماسیون صنعتی در خدمت كنترل فرایند تولید قرار دارد، و به صورت اختصاصی می‌توان سیستم‌های اتوماسیون صنعتی را متشكل از دو بخش سیستم‌های فیزیكی (شامل سخت افزار و نرم‌افزارهای پایه رایانه‌ای، شبكه‌های انتقال اطلاعات و سنسورها و ابزار اندازه‌گیری، محرک‌ها و عملگرها نظیر موتورها، گیربکس‌ها، پمپ‌ها) و فنون مبتنی بر علوم مهندسی كنترل سیستمهای دارای دینامیك مبتنی بر زمان و دینامیك مبتنی بر رخداد دانست.

اتوماسیون به عنوان یك صنعت راهبردی

صاحب‌نظران، اتوماسیون صنعتی را صنعت صنعت‌ساز نامیده‌اند. صرف نظر از اینكه سیستمهای اتوماسیون نقش مغز را برای یك كارخانه بازی می‌كنند و در نتیجه مهمترین و حساسترین بخشهای یك فرآیند تولیدی را تشكیل می‌دهند. شواهد بسیاری بر راهبردی بودن اتوماسیون و كنترل در صنایع كشورها دلالت می‌نمایند. آمارهای جهانی نشان دهنده این واقعیت هستند كه كه ایالات متحده، ژاپن و آلمان كه سه قدرت صنعتی اول جهان هستند به ترتیب حدود 39%، 23% و 10% مصرف سیستم های اتوماسیون را (یعنی مجموعاً 72% ) به خود اختصاص داده‌اند و از طرف دیگر 36%، 26% و 16% از تجهیزات و نرم افزارهای اتوماسیون صنعتی (مجموعاً 78%) را نیز تولید می‌كنند. این آمار به خوبی نشانگر آنست كه در صورتی كه بخواهیم در زمینه صنعت توفیق داشته باشیم باید هم به استفاده گسترده و مناسب از فناوری پیشرفته اتوماسیون در صنایع خود و هم به تولید این فناوری در ایران اهتمام ورزیم. از این دیدگاه فناوری اتوماسیون به دلیل همین جنبه خاص یعنی اهمیت آن از دیدگاه یك صنعت پیشرفته در كنار اهمیت آن برای رقابت پذیر ساختن تولید در همه رشته‌های صنعتی دیگر جایگاه ویژه ای دارد.

اهمیت سیستم های مدرن اتوماسیون برای صنایع زمانی بیشتر روشن می‌شود كه توجه خود را به مسئله رقابت‌پذیری صنایع معطوف كنیم كه به شرط آماده بودن شرایط تجاری، به سه عامل مهم داخلی باز می‌گردد كه عبارتند از :

1-    برتری در طراحی محصول و فرآیند (طرح بهتر و پیشرفته‌تر، سرعت بالاتر طراحی، حداكثر استفاده از تجربیات بازار، استفاده مجدد از بخش های موفق طرح های قبلی)

2-    برتری در مدیریت كسب و كار و زنجیره تامین (تخمین بهتر نیازهای مشتریان، تولید و فروش به هنگام، خرید ارزانتر و به موقع مواد اولیه)

3-     برتری در ساخت و تولید (تولید دقیق‌تر، سرعت بیشتر و انعطاف‌پذیری فرآیند تولید)

 

عامل اول به وجود هسته‌های تحقیق و توسعه در صنایع برای نوآوری‌های مهندسی و استفاده از ابزارهای پیشرفته طراحی و مهندسی به كمك رایانه بستگی دارد.

عامل دوم به وجود سازمان دیجیتالی- فرآیندهای بهینه كسب و كار در تركیب با نرم افزارهای پیشرفته مدیریت تولید و طرح‌ریزی منابع انترپرایز   (ERP)و زنجیره تامین(SCM)  در سازمان باز می‌گردد.

عامل سوم عمدتاً به پیشرفته بودن زیرساختار تولید از نظر ابزاردقیق، كنترل و اتوماسیون بستگی دارد.

ارتباط این عوامل نیز به امكان اتصال سیستم های مدیریت انترپرایز و سیستم های انفورماتیك مهندسی (مانندCAD/CAM/CAE) به سیستم اتوماسیون باز می‌گردد. به عبارت دیگر این موضوع علاوه بر تاكید بر نقش محوری اتوماسیون در رقابت‌پذیری، جهت گیری فعلی این فناوری را در تكیه هر چه بیشتر بر نرم افزار و سیستمهای ارتباطی برای انعطاف‌پذیری و امكان تعامل با سیستمهای انفورماتیكی دیگر یك كارخانه یا واحد تولیدی نشان می‌دهد.

نقش اتوماسیون در بازسازی صنعتی

صنایع ایران هم اكنون با چالشهای عمده‌ای روبرو هستند. اقتصاد در حال تحول ایران با حذف انحصارات و موانع تجارت آزاد، در معرض هجوم فزاینده شركتهای خارجی جویای بازارهای جدید قرار گرفته است. طیف این شركتها از تولیدكنندگان با قیمت پایین و كیفیت پایین تا تولیدكنندگان دارای كیفیت بسیار بالا را در بر می‌گیرد. رقابت در چنین بازاری نیاز به نوسازی اكثر صنایع كشور را برای افزایش كیفیت طراحی و ساخت محصولات اجتناب‌ناپذیر می‌كند. در این راستا اتوماسیون نقش استراتژیك و تعیین‌كننده‌ای در باقی ماندن تولیدكنندگان ایرانی در عرصه رقابت دارد.

 

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *